Waarom Strategic Forsight?

Toekomstbestendige organisaties kijken vooruit

Om te kunnen overleven moeten organisaties hun blik sterker naar buiten én naar voren richten. Kijken naar de wereld van overmorgen, de wereld ná corona. Bedrijven moeten strategisch alerter worden om tijdig toekomstige ontwikkelingen, kansen en bedreigingen te zien, te begrijpen en het belang daarvan voor de organisatie in te schatten. Strategic foresight is een manier waarop je die toekomst in kaart kan brengen en je zichtveld kunt verbreden.

Strategic foresight zet je in voor verschillende doeleinden:

  1. Verminderen van onzekerheid over wat er mogelijk staat te gebeuren.
  2. Versterken van het verandervermogen om snel te reageren op kansen of bedreigingen.
  3. Zelf de toekomst kunnen vormgeven op basis van bruikbare inzichten.

Strategic foresight leidt tot betere prestaties.

Het systematisch denken over de toekomst levert niet alleen betere overlevingskansen op, maar ook hogere winstcijfers. Dat blijkt niet alleen uit talrijke artikelen, CEO-studies en voorbeeldcases die in de media verschijnen, maar ook uit langdurig wetenschappelijk onderzoek van strategieprofessor René Rohrbeck van Aarhus University.

Zijn onderzoek laat zien dat bedrijven die aan strategic foresight doen op de langere termijn winstgevender zijn en een hogere beurswaarde hebben dan bedrijven die minder toekomstgericht bezig zijn.

Dat zien we ook terug in het onderzoek van SBI. De top 10 van de meest succesvolle bedrijven hebben hun strategic alignment op orde, terwijl dat bij de minder presterende bedrijven veel minder het geval is. Concrete voordelen zijn er ook. Zo hebben bedrijven die strategic aligned zijn gemiddeld 30 procent lagere klantacquisitiekosten, een 26 procent hogere klantwaarde (customer lifetime value) en een 12 procent meer kans op het behalen van hun omzetgroeidoelstellingen.

Bedenk wel dat dit geen ‘quick win’ is en dat het vraagt om serieuze investeringen in kennis, tijd, geld, mensen en commitment van de top.

Strategic foresight begint met de ‘externe gerichtheid’ van de organisatie.

Een basisfactor voor het toekomstig succes van een organisatie. Hoe groter die externe gerichtheid, des te groter de kans op het tijdig ontdekken van nieuwe marktkansen of bedreigende ontwikkelingen. Dat betekent gestructureerd op zoek naar antwoorden op vragen als:

  • Wat gebeurt er om ons heen?
  • Hoe ontwikkelt de toekomst zich?
  • Welke maatschappelijke, politieke, economische, technologische en consumentontwikkelingen en trends zijn er?
  • Welke nieuwe markten, doelgroepen en concurrenten dienen zich aan? Globaal, nationaal en lokaal? Binnen en buiten onze branche
  • Welke krachtenvelden verschuiven en welke disruptieve technologieën zijn in opkomst?
  • Welke trendbreuken en keer- of kantelpunten dienen zich aan en wat zijn belangrijke ‘drivers of change’?

Methodieken en tools voor strategic foresight.

Strategic foresight draait om het vermogen van een organisatie om een helder toekomstbeeld te creëren en de inzichten die daaruit voortvloeien te gebruiken in het strategieproces. Dat gaat verder dan externe gerichtheid. Het gaat om het zien en begrijpen van de toekomst door het bestuderen van die toekomst met behulp van verschillende methodieken en tools Frankwatching geeft een mooie opsomming:

  • Trendwatching.
  • Environmental scanning.
  • Futurescanning.
  • Future games.
  • Optie- en simulatiemodellen (alternative futures, probable futures).
  • Voorspellingen en interactive forecasting (o.a. Delphi-methode).
  • Toetsen van hypothesen.
  • Scenario-ontwikkeling.
  • Open innovatie.
  • Big data-analyses.
Persoonlijk ben ik een groot voorstander van scenario ontwikkeling (omgevingsscenario’s en doelscenario’s) en contextmapping op basis van weaksignals en trends.
De reden is eigenlijk best simpel. Scenario building geeft voldoende invalshoeken om vanuit meerdere perspectieven de mogelijke toekomst te benaderen en is praktisch toepasbaar wat dit betekent voor vandaag en voor je businessmodel. Scenario ontwikkeling is wel tijdsintensief en als je dat niet hebt dan raad ik contextmapping aan dat weaksignals en trends visueel maakt waardoor je in relatief korte tijd toch accuraat strategische besluiten kunt maken.

Bronnen: 
–  https://www.frankwatching.com/archive/2020/06/08/strategic-foresight/
–  Wijzer in de toekomst – werken met toekomstscenario’s, J. Nekkers, 2020.
–  Presentatie Nyenrode Strategic Forsight, Futurist Barbara van Veen, 2021.